آلیاژ چیست ؟ انواع آلیاژ آهنی و غیر آهنی

فولاد براساس عناصر اضافی موجود در آن یا نوع ساخت یا محل استفاده به دسته های مختلفی تقسیم و نامگذاری می شوند . دو نوع متداول فولادهای استفاده شده در ابزارآلات ، فولاد S2  و CRV  هستند که ویژگی هایی شبیه ، اما کمی متفاوت دارند . فولاد S2  قدرت بالاتری داشته و در برابر سایش و تغییر فرم مقاوم است ، اما فولاد CRV  تحمل دمای بیشتری دارد . بنابراین با در نظر گرفتن محیط کار می توانید نوع فولاد استفاده شده انتخاب خود را مد نظر قرار دهید. آلن های S2  برای مصارف صنعتی و آچار آلن های CRV  برای مصارف سبک تر پیشنهاد می شود .

انواع فولاد بر اساس عناصرهای مختلف فولاد s2 و فولاد crv

آلیاژ چیست ؟

قبل از پرداختن به فولاد و موضوع اصلی مقاله، ابتدا لازم است بدانیم آلیاژ چیست؟
آلیاژ از ترکیب یک فلز با یک عنصر دیگر که می تواند فلز یا نافلز باشد، تشکیل می شود. به عبارتی آلیاژ یا همان همجوشه، مخلوطی از یک فلز با یک یا چند عنصر دیگر است که آن عنصر یا عناصر، می توانند فلز یا نافلز باشند. به عنوان مثال : از ترکیب مس با جیوه، آلیاژ آمالگان تولید می شود / آمالگان، آلیاژ مخصوص پر کردن دندان است.
آلیاژ چیست آلیاژ از ترکیب یک فلز با یک عنصر دیگر تشکیل می شود

ورق گالوانیزه چیست؟

اگر در صنعت فلز و فولاد کار کرده باشید کلمه گالوانیزه را شنیده اید. ورق گالوانیزه چیست؟ گالوانیزه یک پوشش محافظ روی سطح فولادی و فلزی ایجاد می کند و این پوشش که از موادی به نام روی ساخته شده فلز و آهن را از زنگ زدگی جلوگیری می کند.گالوانیزه کردن محصولات فولادی و آهنی بسیار کار مهمی می باشد چرا که محافظت طولانی مدت را برای لوازم های فولادی فراهم می کند. به طور کلی ورق های فولادی با فرایند نورد گرم تولید می شوند و پس از ساخته شدن یک لایه نازک روی بر روی سطح خارجی ورق کشیده می شود. گالوانیزاسیون و یا همان روی اندود کردن مقاومت ورق های از جنس فولاد را در برابر زنگ زدگی بر اثر عوامل محیطی افزایش می دهد.

ورق گالوانیزه چیست ، ورق گالوانیزه یک پوشش محافظ روی سطح فولادی فلز ایجاد می کند


رایج ترین روش برای گالوانیزه کردن فلزات ، فرایند گالوانیزه گرم است در این روش یک لایه ضخیم روی  بر سطح فلز ایجاد می شود که باعث مقاومت آن در برابر خوردگی و زنگ زدگی می شود. برای مثال فولادی که در بدنه خودرو استفاده شده به صورت گالوانیزه می باشد اما به دلیل این که رنگ های تزیینی پس از گالوانیزه بر روی بدنه خودرو استفاده می شود از فرایند گالوانیزه متفاوتی جهت عدم چسبندگی رنگ استفاده می شود

 

بیشتر بدانید : اسپری زینک

تاثیر کروم در فولاد

کروم یک عنصر در فولادهای ضد زنگ استفاده می شود و به نوعی با اضافه کردن به انواع فولادهای صنعتی یک فولاد سخت به وجود می آید که مقاومت خوردگی در محیط های اکسید کننده را افزایش می دهد و استحکام و سختی پذیری فولاد را بیشتر می کند. زمانی که کروم با اکسیژن ترکیب می شود در سطح فولاد یک ترکیبی به وجود می آید که از زنگ زدگی فلزات محافظت می کند به طور کلی  برای ساخت آلیاژ آهن یکی از انواع فولاد آلیاژی که در آن استفاده می شود کروم وانادیوم است و برای ساخت آن بیشتر از 10 درصد با بهترین نوع فولاد که کروم وانادیوم می باشد ترکیب می شود و فولاد ضد زنگ استیل را می سازد.
امروزه برای تولید انواع فولادهای صنعتی و ضد زنگ از این آلیاژ بسیار استفاده می شود.

کروم وانادیوم یا کروم مولیبدن

کروم وانادیوم و کروم مولیبدنیوم هر دو عناصری هستند که در ابزارآلات خاص مورد استفاده قرار می گیرند و این دو آلیاژ ساختار یکسانی ندارند بنابراین در اینجا به تفاوت کروم وانادیوم و کروم مولیبدن می پردازیم. فولاد کروم وانادیوم از کروم و آلیاژ دیگر به نام وانادیوم ساخته شده که با ترکیب فولاد استحکام فولاد را چندین برابر می کند و معمولا برای ساخت آچار آلات ، مته ، انبرآلات استفاده می شوند که مقاومت ابزار را در برابر خوردگی افزایش می دهد اما با این حال به دلیل اینکه نسبت به فولاد کربن شکل پذیری کمتری دارد کار با آن کمی سخت تر است.
فولاد مولیبدن دار و یا همان فولاد کربن از آهن و کربن ساخته شده و برای صنایع هایی که به یک عنصر قوی برای شکل دهی و قالب گیری راحت نیاز دارند مناسب است این نوع آلیاژ در برابر ضربه و استحکام مقاومت بالایی دارد و معمولا در صنایع نظامی و هوافضا ، ابزارهایی مانند سوکت های ضربه ای کاربرد دارد. فولادهایی که با آلیاژ کروم مولیبدن ساخته می شوند دارای رنگ خاکستری مات تیره هستند و مانند آلیاژهای کروم وانادیوم از براقیت زیاد برخوردار نمی باشند.
در مقایسه با این دو آلیاژ کروم وانادیوم یا کروم مولیبدن به این نتیجه می رسیم که هر کدام برای کاربردهای خاص به کار گرفته می شوند و به نوعی هر دو گزینه مناسبی برای کاربردهای مختلف است.
تفاوت کروم وانادیوم و کروم مولیبدن

فولاد مناسب برای شفت

قبل از اینکه به مبحث فولاد مناسب برای شفت بپردازیم ابتدا توضیح کوتاهی درباره شفت می دهیم. شفت قطعه ایست که در ماشین آلات های مختلف برای انتقال نیروی محرکه استفاده می شود و برای این انتقال قدرت قطعات های مختلفی مانند قرقره ، چرخ دنده و... نیاز است. شفت ها میله های خالی و یا استوانه ای شکل هستند که دارای سطح مربعی یا متقاطع دارند. فولاد مناسب برای شفت باید از ویژگی های منحصری برخوردار باشد تا قابلیت استفاده در موتورهای الکتریکی ، خودرو ها و ماشین آلات های صنعتی را داشته باشد.
فولاد هایی که برای شفت استفاده می شوند باید مقاومت لازم را داشته باشد و به راحتی ماشین کاری شوند و از مواد انعظاف پذیری نیز استفاده شود. همچنین در برابر رطوبت و خوردگی مقاوم باشند. البته هر نوع شفتی از یک فولاد مناسب خودش استفاده شده که هر کدام را به صورت مختصر توضیح خواهیم داد.
  • شفت هارد کروم
شفت هاردکروم از فولاد ck45  ساخته شده و سطح آن با روکش کروم پوشش داده می شود. با پوشش روکش کروم مقاومت شفت در برابر خوردگی و سایش افزایش می یابد به همین دلیل این نوع شفت که از فولادck45 استفاده شده در صنایع های خودرو سازی ، لوازم های کشاورزی و حتی ساخت جک های هیدرولیک کاربرد دارد
  • شفت هارد
شفت هارد بر خلاف شفت هارد کروم از روکش کروم استفاده نشده همانطور که گفته شد این روکش مقاومت شفت را در برابر خوردگی و حتی رطوبت افزایش می دهد. شفت های هارد معمولا در دستگاه های cnc و ساخت پرینتر های سه بعدی استفاده می شود.
  • شفت فولادی 
شفت های فولادی در ساخت اتومبیل ، قطعات های مکانیکی بسیار کاربرد دارد و دارای انواع فولادی ، برنجی ، استیل ، الومینیومی می باشد.
  • فولاد vcn
فولادهای آلیاژی زیرمجموعه های زیادی دارد که برای ساخت شفت استفاده می شود یکی از این نوع فولادها ، فولاد vcn  است در این نوع فولاد از دو درصد کروم ، دو درصد نیکل ، مگنز ، سیلیسیم ، کربن استفاده شده و برای شفت های بلندی که نیروی زیادی را باید انتقال دهند و فشار بسیار زیادی را تحمل کنند کاربرد دارد و این نمونه عالی ترین گزینه برای زمانی می باشد که نیازی به ابکاری نداشته باشیم.
فولاد vcn  در در صنایع داخلی کشورمان با استانداردهای مشخصی تعیین می شوند شماره این استانداردها 1.6580 و 1.6582 می باشد و نمونه دیگری که از این نوع فولادها در ساخت شفت استفاده می شود فولاد vcn150 است که قبل از استفاده باید ابکاری و حرارت داده شده باشد. فولاد vcn  معمولا در صنایع خودرو سازی تولید صفحه دیسک ، شاسی خودرو کاربرد بسیار زیادی دارد.
  • فولاد ck45
فولاد ck45 ، استحکام بالایی در برابر اصطکاک ، خمش و کشش دارد و ساختار آن از 0.45 درصد کربن ، 0.65 درصد مگنز و .0.25 درصد سلیسیوم می باشد این نوع فولاد آلیاژی در برابر حرارت مقاومت خوبی از خود نشان می دهد برای جوشکاری روی این نوع فولاد جهت عدم ترک خوردگی باید با دقت لازم انجام شود.
فولاد مناسب برای شفت ، فولاد Ck45
  • فولاد mo40
این نوع فولاد از ترکیب آلیاژ کروم وانادیوم و کروم مولیبدن ساخته شده که مقاومت حرارتی آن را افزایش می دهد. شفت هایی که با این آلیاژ ساخته می شوند به راحتی می توانند تا دما 932 درجه را تحمل کنند. فولاد mo40  از طریق کوره های القایی ساخته می شوند.و دارای کد شناخته شده 1.7225 می باشد.
  • فولاد A588
از فولاد a588  در حمل و نقل های دریایی ، ساخت پل ، ساخت مجسمه ، ساختمان سازی و کارهای معماری کاربرد دارد. این فولاد با مقاومت و استفاده از کمترین آلیاژ کاربرد بسیاری در صنایع مختلف دارد.

 

فولاد سردکار چیست؟

فولادها از نظر حفظ خاصیت و نوع ساختشان به دو دسته فولاد سردکار و گرم کار تقسیم بندی می شوند. فولاد سردکار دارای کربن زیادی است و وجود آن در فولاد باعث افزایش مقاومت آن در سایش می شود. البته در فولاد سرد کار از آلیاژهای دیگر مانند تنگستن ، منگنز ، کروم و مولیبدن نیز استفاده شده و در دمای بیشتر از 260 درجه سانتیگراد قابلیت استفاده را ندارد از این رو این فولاد ، قولاد سردکار شناخته شده است. فولاد سردکار از نظر گرید به چند نوع گرید تقسیم بندی می شوند که ما در این صفحه شما را فولاد گرید o  آشنا خواهیم کرد.
فولاد سردکار گرید o  در برابر سایش و خوردگی استحکام و مقاومت بالایی دارند از این نوع فولاد سردکار برای ساخت دریل ، میله ، حدیده ، قلاویز و... استفاده می شود. این گرید با کد o1 ، o2 , o6 , o7  مشخص و تولید می شوند و در دمای 800 درجه سانتی گراد سخت شده و سپس  در روغن سرد می شوند و مجددا در دمای 200درجه حرارت می بینند. فولاد o2  و دیگر فولاد های سردکار مقاومت سایشی بالایی دارند و می توانند در دمای 205 تا 260 درجه سانتی گراد نرم شوند. این فولاد با افزودن 0.25 درصد مولیبدن ساخته شده اند که در سختی فولاد بسیار تاثیر گذارند.

فولاد فرگوته چیست؟

به روش سخت کاری شده و حرارت داده شده فولاد فرگوته می گویند. فرگوته در دمای بیشتر از 700 درجه سانتی گراد حرارت می بیند و فولادهای ابزار سردکاری بیشترین نوعی هستند که فولاد فرگوته روی آن ها انجام می شود. در روش فرگوته فولاد تا 1100 درجه سانتی گراد گرم می شود و پس از حرارت دادن مواد مذاب در روغن و در آخر آب و یا در محیط های خنک ، خنک می شوند.

بهترین فولاد برای ساخت چاقو

برای ساخت چاقو از آلیاژ و فولادهای مختلفی استفاده می شود اما بهترین فولاد برای ساخت شمشیر و یا چاقو کدام است و چه ویژگی هایی باید داشته باشند تا یک چاقو و یا شمشیر با کیفیت ساخته شود؟ استحکام بالا ، مقاومت در برابر خوردگی ، چقرمگی ، قابلیت انعظاف پذیری فولاد بدون شکستگی از ویژگی های مهم فولاد برای ساخت چاقو می باشد. کدام فولاد می تواند این ویژگی های منحصر را داشته باشد؟

ساخت چاقو با فولاد کربن

یکی از انواع فولاد که برای ساخت چاقو استفاده می شود فولاد کربن است در واقع استفاده از فولاد کربنی به مقادیر زیاد در ساخت تیغه چاقو ، چاقو را در برابر سایش و ضربه مقاوم می سازد و به نوعی استحکام تیغه چاقو با این نوع فولاد کربنی افزایش می یابد اما تنها عیبی که فولاد کربن برای ساخت چاقو دارد این است که فولادهای کربنی به تنهایی قابلیت زنگ زدگی را دارند به همین دلیل برای عدم زنگ زدگی چاقو باید مراقبت های لازم را کرد. فولاد کربنی 1095 مصرفی ترین نوع فولادیست که در ساخت چاقو کاربرد دارد.

ساخت چاقو با فولاد ضد زنگ

فولاد ضد زنگ همانطور که از نامش مشخص است تیغه چاقو را در برابر زنگ زدگی محافظت می کند. فولادهای ضد زنگی که در انواع چاقوها استفاده می شود از کروم و آلیاژهای مختلفی ساخته شده که استحکام تیغه را چند برابر می کند. همچنین این فولادها علاوه بر کروم باید از میزان مناسبی کربن نیز برخوردار باشند تا بتوان لبه شکل چاقو را حفظ کرد. گرید 420 و گرید 440 از مهم ترین گریدهای استفاده شده در ساخت چاقو با فولاد ضد زنگ است. ممکن است برای ساخت چاقو از گریدهای استینیتی مانند گرید 316 نیز استفاده شود اما این گرید نمی تواند تیغه چاقو را در برابر سختی و شکنندگی محافظت کند.
گرید استلس استیل یکی از بهترین گریدهایی است که برای ساخت چاقو استفاده می شود این گرید علاوه بر مقاوم بودن در برابر خوردگی سختی پذیری بالایی دارند و گرید ph17-7  نمونه ای از این نوع فولاد می باشد.

ساخت چاقو با فولاد فنر

اگر شما هم قصد خرید فولاد برای ساخت چاقو دارید بهتر است قبل از خرید اطلاعات کافی درباره انواع فولاد برای ساخت چاقو کسب کنید. چاقوهای فولادی فنری در کارهای آشپزی بسیار کاربرد دارند و برای ساخت این نوع چاقو باید دقت و تخصص لازم را داشته باشید تا در حین استفاده این چاقوها شکل خود را بتوانند حفظ کنند و استفاده طولانی مدتی داشته باشند. در ساخت چاقو با فولاد فنر از ترکیبات فولادی کربن و کروم وانادیوم استفاده می شود. استفاده از این نوع الیاژها در ساخت چاقو با فولاد فنر مقاومت چاقو را در برابر ضربه ، خوردگی زیاد می کند و باعث تغییر شکل چاقو در استفاده های مکرر نمی شود. بهترین فولادی که برای تولید این چاقو استفاده می شود فولاد ck75 است.

فولاد کرومارگان چیست؟

فولاد کرومارگان از چند نوع آلیاژهای مختلف از جمله 18 درصد آلیاژ کروم وانادیوم ، 10 درصد نیکل مولیبدن و 72 درصد فولاد ساخته شده که استفاده هر کدام از این نوع آلیاژ ها کاربرد خود را دارد فولاد مقاومت ظروف های استیل مانند ظروف های قاشق چنگال را افزایش می دهد ، استفاده از کروم مانع زنگ زدگی ظروف می شود و 10 درصد نیکل مقاومت ظروف را در برابر اسید و موادهای اسیدی افزایش می دهد و به نوعی باعث افزایش براقیت ظروف نیز می شود. استفاده از کرومارگان در استیل های مختلف باعث شده تا به استیل کرومارگان wmf  معروف شوند.
استفاده از فولاد کرومارگان این امکان را به کاربر می دهد که ظروف با هر نوع مواد شوینده ای شسته شود و حتی برای شستشو داخل ماشین ظرفشویی بدون ایجاد زنگ زدگی قرار بگیرد این نوع فولاد هیچ گونه ضرری برای استیل ها ندارد.

انواع فولاد st

فولادهای st  فولادهایی هستند که در ضمره فولادهای های ساختمانی یا فولادهای غیر آلیاژی قرار دارند. فولادهای ساختمانی با داشتن کربن کم تر از 0.25 درصد فولاد نرم ساختمانی محسوب می شوند و برای جوشکاری و برشکاری بهترین گزینه هستند. این فولادها در صنایع ساختمانی به شکل های مختلف مانند ورق ، میلگرد ، تیرآهن ، نبشی و انواع لوله تولید می شوند. جالب است بدانید که فولاد st علاوه بر صنعت های ساختمانی در صنعت کشتیرانی ، خودروسازی و معادن نیز مورد استفاده قرار می گیرند و محاسبه قیمت این نوع فولادها بر اساس قیمت کیلویی آهن است. فولادهای st  در انواع مختلف تولید می شوند که ما در این صفحه مصرفی ترین نوع فولاد st  را به شما توضیح خواهیم داد.
  • فولاد st37
فولاد st 37 و سایر فولادهای st مطابق با استانداردهای معتبر din17006 تولید شده البته این استاندارد پس از گذشت زمان باطل شد و استاندارد جدیدی به نام din en 10027-1  نامگذاری شد. با وجود اینکه این استاندارد باطل شده و نامگذاری های جدیدی دارند در کشور ایران این فولادهای غیر آلیاژی با نام های فولاد st  شناخته شده اند. فولاد st 37 نیز در دسته فولاد های نرم غیر آلیاژی ساختمانی قرار دارد و یکی از اشکال آلیاژ st37  به صورت ورق سیاه است و قیمت این ورق ها به وزن و سایز آن بستگی دارد. نام گذاری این استاندارد به چه معناست ؟ عدد 37 پس از حروف st  نشان دهنده پایه فولاد آلیاژ است و استحکام کششی نهایی فولاد را بر مبنا کیلوگرم بر میلی متر مربع بیان می کند یعنی استحکام کششی فولاد 37 کیلو گرم بر میلی متر مربع است. استفاده از حروف S نیز به معنای این است که در این نوع فولاد انعطاف پذیری و استحکام وجود دارد.
  • فولاد st 52
فولاد st52 نیز همانند فولاد st 37  در دسته فولادهای ساختمانی قرار دارد و عدد 52 نشان دهنده استحکام کششی نهایی فولاد بر مبنای کیلو گرم بر سانتی متر مربع است استحکام کششی این فولاد 5200 کیلوگرم بر سانتی متر مربع می باشد. معمولا در انتهای نام گذاری فولاد St حروف n نیز قرار می گیرد که نشان دهنده نرمالیزه شدن می باشد.این فولاد برای جوشکاری گزینه ایده آلی می باشد چرا که از استحکام و چقرمگی عالی برخوردار است. فولاد st52  به صورت نبشی ، میلگرد ، ورق سیاه ، لوله ساخته می شوند.

انواع فولاد ck

همانطور که میدانید انواع فولاد در صنایع های مختلفی استفاده می شوند و کاربردهای خاص خود را دارند. در این صفحه انواع فولاد ck توضیح داده می شود بنابراین تا آخرین مطالب با ما همراه باشید. فولاد Ck در پی فرایند نور ساخته می شود و با ترکیب آلیاژهای مختلف این فولاد را می توان در برابر خوردگی و سایش مقاوم ساخت.
  • فولاد ck10
 فولاد ck10  یکی از انواع فولاد Ck می باشد که یک فولاد کربن ساده با محتوا کربن 0.1 در صد است. زمانی که این فولاد در برابر هوا قرار می گیرد بدون ایجاد ترک خوردگی خشک می شود و به طور کلی قابلیت سخت شدن خوبی دارد.در فولاد ck10  حداقل مقدار کربن 7 درصد است. فولاد Ck10 در شرایط های سخت استفاده می شود برای مثال در شرایط و هوای سرد تغییر پذیری فولاد ck10 مناسب است. معایب فولاد Ck10 این می باشد که در برابر زنگ زدگی مقاومت خوبی ندارند و یک فولاد کربن ساده ای است که می توان با همه روش های استاندارد آن را جوش داد. برای اتصال بست و پیچ از فولاد ck10 استفاده می شود.
  • فولاد Ck15
از دیگر انواع فولاد ck  ، فولاد ck15 است که با نام های iasc1141   و s15ck  نیز می شناسند. ورق های فولادی ck15  با شماره استاندارد کشور آلمان تطابق داده شده و دارای کد 1/1141 می باشد. فولاد Ck15 در برابر سایش و خوردگی بسیار مقاومت عالی دارد و می توان آبکاری محدود نیز بر روی این نوع فولاد ck15 انجام داد. کاربرد فولاد Ck15  در قطعات های صنعتی و خودروسازی قابل مشاهده است و دمای پیش گرم این نوع فولاد 150 تا 200 درجه سانتی گراد می باشد. مزایای فولاد ck15  می توان به استحکام و سخت پذیری متوسط ، با دوام بودنش در برابر سایش و برش اشاره کرد. فولاد ck15  برای ساخت قطعات های کوچک مانند پیچ ها ، بوش ها و بازوها نیز استفاده می شود.
  • فولاد ck60
فولاد ck60 ، یکی از انواع فولاد است که به روش نورد گرم تولید می شود نام های دیگری همچون فولاد 1/1221  دارد.این مدل فولاد ck60 نسبت به سایر انواع فولاد ck  مقاومت بیشتری در برابر فشار و ضربه دارد و از استحکام بالاتری برخوردار است و در مای 650 تا 700 درجه سانتی گراد ساخته می شود. 
عناصری که در این نوع فولاد برای استحکام بیشتر آن استفاده شده 75 درصد منگنز ، 35 درصد سیلیسیوم ،61 درصد کربن است.
  • فولاد ck75
فولاد ck75  زیر مجموعه فولادهای آلیاژی فنری می باشد که در استاندارد din المان با فولاد 1248  و در صنعت با فولاد 1078 شناخته شده اند.این فولاد با قابلیت الاستیسیته بالا استحکام بالایی دارد و دارای سختی پذیری متوسطی است. فرمول شیمیایی فولاد به شرح ذیل می باشد:
4 درصد ، نیکل ، کمتر از یک درصد مولیبدن ، دو دهم درصد گوگرد ، چهارددهم درصد مگنز ، سه درصد سیلیسیوم ، چهار درصد کروم و هشت درصد کربن است و دمای پیش گرم آن 150 تا 250 سانتی گراد می باشد. فولاد ck75  دارای نام های دیگر C75  ، 1774 ، 1080 ، 75 می باشد.
مزایای فولاد ck75
  1. استحکام کششی عالی
  2. با دوام در برابر خوردگی و سایش
  3. با دوام در برابر موادهای اسیدی و شیمیایی
  4. سخت پذیری متوسط
  • فولاد ck45
فولاد ck45  دارای کربن متوسط است که نسبت به سایر فولادهای Ck  قیمت ارزان تری دارد. این نوع فولاد در برابر زنگ زدگی و سایش مقاومتی از خود نشان نمی دهد و عدم مقاومت آن در برابر زنگ زدگی به دلیل استفاده کم از کروم است. فولاد Ck45 برای ساخت ابزار کشاورزی ، چرخ دنده ، رابط پیچ ها ، شفت انبردست ، پیچ چرخ ها کاربرد دارد.

چدن چیست؟

شاید با شنیدن نام چدن به یاد ظروف های چدنی و قابلمه چدن بیفتید. چدن از چه ساخته شده؟ آیا چدن رسانای برق است؟ چدن در چه مواردهایی استفاده می شود؟ در این صفحه به همه سوال های شما در ارتباط با چدن را خواهیم داد بنابراین تا اخرین مطالب با ما همراه باشید. 
چدن از آلیاژ آهن ساخته شده که دارای 2 تا 4 درصد کربن و مقادیری از سیلیکون و منگنز می باشد. بنابراین چدن ها از خانواده آلیاژهای آهنی است و عنصر سازنده اصلی آن آهن می باشد. به طور کلی چدن همان آهن خام تولید شده در کوره بلند به هنگام ذوب کردن سنگ آهن است و از این چدن برای تولید فولاد استفاده می شود. در واقع فولادهای آلیاژی از آهن ، ترکیبی از چدن است.
چدن چیست ، چدن از الیاژ آهن ساخته شده و عنصر اصلی سازنده آن اهن است
چینی ها در قرن ششم قبل از میلادی و تا قرن چهاردهم به تولید چدن پرداختند و با گسترش تولید آن اولین کارخانه آهن در سال 1619 تاسیس شد. کاربردهای چدن  در قرن 18 و 19 در صنعت گسترش یافت اما در قرن بیستم فولاد جایگزین در ساخت و ساز ها شد.

انواع چدن

چدن ها از فرمول شیمیایی مختلفی ساخته شده اند که عناصر این ترکیبات هر کدام کاربردهای خاص خود را دارد در ادامه به انواع چدن و کاربردهای آن می پردازیم.
  • چدن سفید
چدن سفید  از ترکیب اهن و کربن ساخته شده که چدن را بسیار شکننده پذیر می کند اما در برابر سایش مقاومت آن بیشتر است. همچنین اگر آهن سفید بریده شود به دلیل نداشتن گرافیت ، رنگ آن سفید به نظر می رسد. چدن سفید در صنایع های مختلف کاربردی ندارد و تنها برای ساخت پروانه توربین های باد استفاده می شود. یکی از محبوب ترین گریدهای آهن سفید ، آهن نیکل سخت است. اضافه کردن آلیاژهایی مانند کروم و نیکل به این محصول خواص های عالی برای کاربردهای سایشی می دهد. 

آهن های سفید و آهن های نیکل سخت تحت آلیاژهایی به نام astm a532  قرار می گیرند.


  • چدن خاکستری
یکی از انواع چدن ، چدن خاکستری است که با برخورداری از سطح مقطع شکست رنگ خاکستری دارند. رنگ خاکستری از وجود گرافیت های تیغه ای در ساختار چدن می باشد. به طور کلی چدن خاکستری از دو آلیاژ gg-20  و gg25 ساخته شده که در صنایع های خودرو سازی ، ساخت انواع لوله و شیرالات ، ساخت پمپ و تجهیزات صنعتی استفاده می شود این چدن انعطاف پذیری بالایی ندارد و استحکام کششی آن نسبت به سایر چدن ها کمتر است اما رسانای حرارتی قابل قبولی دارد.
چدن های خاکستری با عنصرهای سیلیسیم 0.5 الی 1.5 درصد ، منگنز 2/0 درصد 8/0 فسفر زیر 1/0 درصد ، کربن 5/ 3 الی 4 درصد و گوگرد زیز 06/0 درصد ساخته شده است.
شکل های گرافیتی چدن های خاکستری نیز به چند نوع تقسیم بندی می شوند:
  1. چدن خاکستری با گرافیت ورقه ای
  2. چدن خاکستری با گرافیت کروی
  3. چدن خاکستری ا گرافیت کلوخه ای
  4. چدن خاکستری چشم گاوی

  • چدن چکش خوار

چدن سفید را می توان از طریق فرایند حرارتی به چدن چکش خوار تبدیل کرد. با انجام عملیات حرارتی منجر به تجزیه عنصرهای آهن می شود و عنصرهای گرافیت آزاد را در آهن آزاد می کند و با افزودن آلیاژها چدن چکش خوار با ساختار میکروکریستالی تولید می شود. چدن مالبیل یا همان چکش خواری دارای خاصیت چکش خوری و انعطاف پذیری بالایی است و چقرمگی شکست عالی در دمای پایین دارد.این چدن چکش خوار در تجهیزات معدن ، اتصالات الکتریکی و قطعات ماشین الات بسیار استفاده می شود.


  • چدن داکتیل
چدن داکتیل با افزودن مقادیری از منیزم به آلیاژ ساخته می شود. وجود منیزم در ساخت چدن داکتیل باعث می شود که که گرافیت به شکل کروی بر خلاف ورقه های آهن خاکستری شکل بگیرد. کنترل ترکیبات در ساخت چدن بسیار مهم است. برای مثال مقادیر کمی از ناخالصی های گوگرد و اکسیژن با منیزیم واکنش داده و بر شکل مولکول های گرافیت تاثیر می گذارد. چدن داکتیل با عناوین چدن چشم گاوی نیز می شناسند.
عناصرهای مختلفی که در چدن ها استفاده می شود نشان می  دهد که چگونه تحت تنش های خاص واکنش نشان می دهد که با تعیین مناسب بودنشان برای کاربردهای مختلف کمک کند.این مشخصات توسط سازمان هایی مانند انجمن امریکایی تست و مواد Astm تنظیم می شود تا کاربران بتوانند با مطمعن بودن از این که می تواند ضروریت های برنامه خود را براورده کنند مواد را خریداری کنند. متداول ترین مشخصات چدن خاکستری astm a48  است . 
همچنین حین جوشکاری قطعات های چدنی به یکدیگر دانستن مشخصات آن ها بسیار مهم است چرا که باید مطابق با خواص مکانیکی خودش جوش داده شود در غیر این صورت ممکن است در حین جوش باعث ایجاد شکستگی شود.

ویژگی چدن

  1. سختی چدن ( مقاومت مواد در برابر سایش )
  2. چقرمگی ( توانایی مواد برای جدب انرژِی)
  3. شکل پذیری ( قابلیت شکل پذیری مواد بدون شکستگی )
  4. الاستیسیته ( قابلیت بازگشت مواد به ابعاد اولیه خود پس از تغییر شکل)
  5. چکش خواری (امکان تغییر شکل مواد تحت فشار)
  6. استحکام کششی ( بزرگترین تنش طولی که یک ماده می تواند بدون پاره شدن تحمل کند)

چدن چگونه ساخته می شود

تولید چدن بدین صورت است که سنگ آهن را در کوره حرارت می دهند تا ذوب شود سپس فلز مذاب ریخته می شود و اجازه می دهند تا شکل سفتی به خود بگیرد و شکلی شبیه به شمش به وجود اید. شمش های چدن با توجه به عتاصر های مختلف ترکیب می شوند و چدن های مختلفی با کاربردهای خاص تولید می شوند.

کاربرد چدن

چدن در کاربردهایی استفاده می شود که به سختی و مقاومت سایشی بالا نیاز باشد و کمتر به خواص ساختاری اهمیت دهند. اگرچه قبل از رایج شدن فولاد ، چدن تا حدودی برای کارهای زیادی استفاده می شد.اما باز هم چدن به دلیل نیاز های اولیه عناصر آلیاژی و روش کم هزینه تولید بسیار مقرون به صرفه است بنابراین امروزه کاربرد چدن در جهان به وفور دیده می شود. در اینجا چند نمونه از کاربردهای چدن با توجه به انواع چدن نام برده می شود:
  • استفاده در دیسک های ترمز
  • چرخ دنده ها و صفحات دنده
  • زنجیر
  • لوازم های آشپزخانه
  • شفت و انواع میله ها

تفاوت فولاد و چدن

اصلی ترین فرق بین فولاد و چدن در میزان آلیاژ به کار رفته آن ها می باشد. چدن از آلیاژ آهن و کربن ساخته شده و کربن استفاده شده در چدن حدود 2 الی 4 درصد است در صورتی که در فولاد حدود دو درصد و کمتر از کربن ، استفاده شده است.
فولاد در ریخته گری کوچک میشود اما چدن از ریخته گری ساده تری برخوردار است و معمولا در تجهیزات فلزی خیابانی از چدن استفاده می شود. همچنین چدن ها در برابر زنگ زدگی نسبت به فولادها مقاوم تراند اما هر دوی آن ها باید در برابر زنگ زدگی محافظت شوند چرا که در صورت ایجاد رطوبت زیاد اکسید می شوند و در اخر تجزیه می شوند. به دلیل پیچیده بودن در فرایند تولید فولاد ، فولادها کمی گران تر از چدن ها می باشند.

ترکیب سازنده آلیاژها

همانطور که پیش تر اشاره شد، آلیاژها از ترکیب یک عنصر فلزی با یک یا چند عنصر دیگر تشکیل می شوند.

ترکیب سازنده آلیاژهای معروف :
 

  • از ترکیب (مخلوط) آهن با کربن و کروم، آلیاژ فولاد تولید می شود / فولاد، آلیاژی است که از آن برای ساخت ماشین، ابزارآلات و تیرآهن استفاده می شود. 
  • از ترکیب مس با قلع، آلیاژ برنز تولید می شود.
  • از ترکیب نقره با مس، آلیاژ نقره استرلینگ تولید می شود. نقره استرلینگ، آلیاژی است که در ساخت قاشق و چنگال از آن استفاده می شود.
  • از ترکیب مس با روی، آلیاژ برنج تولید می شود / برنج، آلیازی است که از آن در تولید ابزارآلات و چرخ دنده استفاده می شود.
  • از ترکیب آهن خام با کربن و سیلیکون، آلیاژ چدن تولید می شود / چدن، آلیاژی است که در ساخت تجهیزات ساختمانی، بدنه موتور اتومبیل و ... استفاده می شود.
  • از ترکیب مس با قلع، آلیاژ لحیم تولید می شود / از آلیاژ لحیم در لحیم کاری استفاده می شود.
  • از ترکیب طلا با مس، آلیاژ طلای زینتی تولید می شود.
  • از ترکیب تیتانیوم با آلومینیوم و قلع و وانادیوم و ... آلیاژهای مختلف تیتانیوم تولید می شود / از آلیاژ تیتانیوم در ساخت آچار فرانسه استفاده می شود. 
توجه : در مثال های مذکور، برای ترکیب مس با قلع، دو آلیاژ مختلف (آلیاژ برنز و آلیاژ لحیم) نام برده شد. علت آن تفاوت در میزان و درصد ترکیب عناصر است.

هدف از ساخت آلیاژ چیست ؟

در این قسمت هدف از تبدیل عناصر به آلیاژ را بررسی خواهیم کرد : 
  • هدف از ساخت آلیاژ، تغییر و ارتقا خواص ماده (فلز) است. مثلا یک عنصر فلزی ممکن است به تنهایی استحکام لازم را نداشته باشد ولی با اضافه کردن یک یا چند عنصر فلزی یا نافلز به آن، آلیاژ به دست آمده بسیار مستحکم تر باشد. به عنوان مثال در ساخت پیچ گوشتی دستی، از آلیاژ کروم وانادیوم استفاده می شود. این آلیاژ از دو عنصر کروم و وانادیوم ساخته شده است که هیچ یک از این عناصر به تنهایی سختی آلیاژ کروم وانادیوم را ندارند. بنابراین از آلیاژها می توان در ساخت ابزارآلات مختلف مثل، پیچ گوشتی، سر پیچ گوشتی، آچار فرانسه، آچار آلن و ... استفاده کرد. پس یکی از مهم ترین دلایل ساخت آلیاژ، افزایش درجه سختی و استحکام کششی فلزات است (آلیاژها از فلزات خالص (اجزای تشکیل دهنده آن ها) سخت تر و مستحکم تر هستند.)
  • واکنش پذیری فلزات خالص بسیار بیشتر از آلیاژها می باشد. بنابراین می توان افزایش مقاومت در برابر خوردگی را یکی دیگر از دلایل ساخت آلیاژها نام برد.
  • نقطه ذوب فلزات خالص بسیار بالا است. چنانچه فلزی با یک یا چند فلز یا نافلز ترکیب شود، نقطه ذوب آن کاهش می یابد. بنابراین کاهش نقطه ذوب یکی دیگر از اهداف ساخت آلیاژ است.
  • یکی دیگر از دلایل ساخت آلیاژ، تغییر رنگ فلز است. فلز در صورت تبدیل شدن به یک آلیاژ تغییر رنگ می دهد که در علوم و صنایع مختلف بسیار کاربردی است.
  • درجه سختی، مقاومت در برابر خوردگی، مقاومت کششی، مقاومت در برابر حرارت و اکسیداسیون در آلیاژهای مختلف متفاوت است. از این رو از هر آلیاژ در ساخت وسایل، تجهیزات و ابزارآلات خاصی استفاده می شود. به عنوان مثال ابزاری مثل پیچ گوشتی، آچار آلن ستاره ای، آچار فرانسه، انبردست، انبر قفلی هم مصارف خانگی و هم مصارف صنعتی دارند و از آن ها در صنایعی همچون پتروشیمی، حفاری و ... نیز استفاده می شود. قطعا ابزاری که در صنایع استفاده می شوند، می بایست در برابر عواملی همچون حرارت، اکسیداسیون، خوردگی، سایش و ... مقاوم تر از ابزاری باشند که مصارف خانگی و عمومی دارند. بنابراین در ساخت ابزاری که قرار است در صنعت پتروشیمی یا کارخانه خودروسازی مورد استفاده قرار گیرد از آلیاژهای مقاوم تری استفاده می شود. 
فولاد، قلع، برنج، برنز و چدن پرکاربردترین آلیاژها در صنایع مختلف هستند.

دسته بندی آلیاژها

به طور کلی آلیاژها به دو دسته تقسیم می شوند : آهنی و غیرآهنی
فلز پایه در آلیاژهای آهنی، آهن خالص است و از عناصری همچون سیلیسیوم، منگنز و آلومینیوم در ساخت آن ها استفاده می شود. از آلیاژهای آهنی که عمدتا در کشورهایی مثل چین، روسیه، هند و آفریقای جنوبی تولید می شود در ساخت انواع چدن و فولاد استفاده می شود. در واقع آلیاژ چدن و فولاد جزو آلیاژهای آهنی محسوب می شوند.
آلیاژهای غیرآهنی نیز همانطور که از نامشان پیداست در ساخت آن ها از آهن استفاده نمی شود. به جای آهن از فلزاتی همچون آلومینیوم، مس، کروم و نیکل استفاده می شود.
انواع مته یکی از محصولاتی در صنعت هستند که با توجه به نوعشان و کاربرد آن مته از انواع آلیاژ در ان استفاده میشود

فولاد چیست ؟

همانطور که پیش تر اشاره شد، فولاد آلیاژی است که از ترکیب آهن خالص با کربن و کروم به دست می آید. در بخش های قبلی به این که درصد استفاده از عناصر فلزی یا نافلزی در ساخت آلیاژهایی با ویژگی ها و خواص مختلف موثر می باشد نیز اشاره شد. پیرو آن مطلب لازم به ذکر است که 002/0 الی 1/2  درصد جرم فولاد، کربن است. پس با توجه به میزان کربن استفاده شده، فولادی با ویژگی ها و مقاومت متفاوت ساخته می شود. به عبارت دیگر، خواص مختلف فولاد را می توان با تغییر دادن درصد کربن آن، کنترل کرد. 

ویژگی ها و کاربرد فولاد

فولاد به دلیل ویژگی هایی همچون مقاومت و استحکام کششی بالا و در عین حال قیمت مناسب نسبت به سایر آلیاژهای هم رده خود، در صنایع مختلف مثل کشتی سازی، ساختمان سازی، ریل سازی، خودروسازی، ساخت تجهیزات نظامی و ابزارهای مختلف همچون چکش، فازمتر، انواع آچار و پیچ گوشتی و ... استفاده می شود. 

دیگر ویژگی های فولاد عبارت است از :

  1. مقاومت بالا نسبت به سایش
  2. مقاومت بالا نسبت به اکسیداسیون و خوردگی
  3. قابلیت چکش خواری و شکل پذیری خوب
  4. منابع فراوان و در دسترس
  5. هزینه تولید کم نسبت به سایر آلیاژها حتی آلیاژهای هم رده از نظر ویژگی های مختلف

انواع فولاد

فولادها را می توان براساس فاکتورهای مختلف طبقه بندی کرد. انواع طبقه بندی فولادها عبارت است از :
طبقه بندی براساس ترکیب شیمیایی، براساس استحکام، طبقه بندی براساس روش اکسیژن زدایی، برحسب شکل محصول، نوع عملیات حرارتی، براساس ریز ساختار، روش تولید و تمام کاری نهایی
پرکاربردترین دسته بندی فولاد براساس ترکیب شیمیایی است. به همین دلیل در ادامه به طور مفصل به شرح انواع فولاد براساس ترکیب شیمیایی آن خواهیم پرداخت.
 

انواع فولاد براساس ترکیب شیمیایی 
 

فولاد کربنی : این دسته از فولادها اغلب رنگ مات و غیربراق دارند، حاوی مقادیری عناصر آلیاژی مثل مس، منگنز و سیلیکون هستند. فولادهای کربنی از نظر میزان کربن موجود در ترکیب شیمیایی به سه دسته تقسیم می شوند : 
  • فولاد کم کربن (حاوی کمتر از 0.3 درصد کربن)
  • فولاد کربن متوسط (حاوی 0.3 تا 0.6 درصد کربن)
  • فولاد پر کربن (حاوی بیش از 0.6 درصد کربن) 
از بین سه دسته مذکور، فولاد پر کربن مستحکم تر است. 
فولاد آلیاژی : فولاد آلیاژی جزو ارزان ترین فولادهای موجود در بازار است که اغلب در تولید قطعات خودرو و خطوط لوله مورد استفاده قرار می گیرد. فولادهای آلیاژی حاوی مقادیر متفاوتی از عناصر آلیاژی مثل مس، منگنز، آلومینیوم، تیتانیوم، نیکل، کروم و سیلیکون هستند. 
فولادهای ضدزنگ : فولادهای ضدزنگ خود به انواع مختلف دارند :
فولاد ضدزنگ مارتنزیتی / رسوب سخت / فریتی / آستنیتی / دو فازی (فریتی + آستنیتی) 
این فولادها دارای  کربن کم و حاوی حدودا 10.5 الی 30 درصد کروم هستند. این نوع از فولادها در برابر زنگ زدگی و حرارت مقاومت بالایی دارند.
فولادهای ابزار : فولادهای ابزار با دوام و مقاوم در برابر حرارت هستند و این ویژگی ها به دلیل داشتن مقادیر مختلفی از کبالت، تنگستن، وانادیوم و مولیبدن است. از این نوع فولاد برای ساخت انواع تیغه ها و ابزار برش استفاده می شود. 
انواع فولاد ابزار عبارت است از : 
فولاد ابزار کربن بالا – کروم بالا (نوع D)/ سرد شده در روغن (نوع O)/ سرد شده در هوا (نوع A)/ کارگرم / مقاوم به شوک / تندبر / قالب / مخصوص
لازم به ذکر است که در برخی منابع فولاد کربن بالا – کروم بالا، سرد شده (سخت شده) در هوا و سخت شده (سرد شده) در روغن را به عنوان فولاد ابزار سردکار معرفی می کنند. در واقع این دسته از فولادها نسبت به گرما مقاوم نبوده و در ساخت ابزارهایی استفاده می شوند که نساز به تحمل و مقاومت دمایی بالایی ندارند.

فولاد S2 چیست ؟

در بخش قبلی به گروهی از فولادهای ابزار معروف به مقاوم در برابر شوک اشاره کردیم. این نوع از فولادها در گروه S طبقه بندی می شوند. به طور کلی فولادهای گروه S همانطور که از نامشان پیداست (مقاوم در برابر شوک) در ساخت تجهیزاتی کاربرد دارند که تحت نیروی ضربه ای و ناگهانی قرار می گیرند. این دسته از فولادهای ابزار نسبت به فولدهای ابزار سردکار میزان کربن کمتری دارند، چرا که چقرمگی در آن ها مهم تر از سختی است. این گروه از فولادها در تیپ های S1،S2،S4 تا S7 عرضه می شوند. عمده عناصر آلیاژی در این فولادها عبارت است از : تنگستن، مولیبدن، منگنز، کروم و سیلیسیوم
لازم به ذکر است که میزان عناصر آلیاژی به کار رفته در هر یک از فولادهای تیپ S با یکدیگر متفاوت است. در فولاد S2 حدود یک درصد سیلیسیوم و 5/0 درصد مولیبدن وجود دارد. ضمنا لازم به ذکر است که مقاومت فولاد S2 در برابر سایش متوسط است و در ساخت ابزار پانچ، سنبه ها، تیغه های برشی و قالب های کله زنی، آچار آلن ستاره ای، آچار آلن چاقویی و سری پیچ گوشتی کاربرد دارند.
فولاد S2 و CRV با وجود شباهت های بسیاری که به یکدیگر دارند. تفاوت های اندک فولاد S2 و CRV باعث شده تا ابزارآلاتی که از این دو نوع فولاد ساخته می شود، مصارف مختلفی داشته باشند. فولاد S2 در برابر سایش و تغییر فرم بسیار مقاوم است به همین دلیل آچار آلن و سایر ابزارآلات ساخته شده از فولاد S2 مناسب مصارف صنعتی هستند و در مقابل فولاد CRV مقاومت بیشتری در برابر حرارت دارد، به همین دلیل ابزارآلات ساخته شده توسط این فولاد برای مصارف سبک تر (نسبت به فولاد S2) مناسب است.

کروم وانادیوم چیست ؟

کروم وانادیوم نوعی آلیاژ فولادی است و همانطور که از نامش پیداست از د عنصر کروم و والادیوم در ساخت آن استفاده می شود. عنصر کروم با توجه به ویژگی هایی که دارد می تواند فلزات را در برابر اکسیداسیون مقاوم کرده و آن ها را ضد زنگ نماید. وانادیوم نیز به عنوان یک عنصر فلزی نادر بسیار نرم و شکل پذیر و مقاوم در برابر خوردگی، مواد قلیایی و اسیدها است. 
فولاد کروم وانادیوم یک آلیاژ و متریال مهم در دنیا محسوب می گردد که از آن در صنایع مختلف استفاده می شود. پیش تر اشاره کردیم که دلیل ساخت آلیاژ تقویت و بهبود خواص عناصر سازنده آن است. با توجه به ویژگی عناصر کروم وانادیوم، این آلیاژ فلزی در مقابل ضربه، خمش و پیچش بسیار مقاوم است و به همین دلیل یکی از کاربردهای آن استفاده به عنوان روکش ابزارآلات می باشد. ابزارآلات روکش شده با کروم وانادیوم در برابر خوردگی و ضربه بسیار مقاوم هستند.

کروم موبیلدن چیست ؟

کروم موبیلدن آلیاژی است که در آن از عناصر کروم و موبیلدن استفاده شده است. یکی از ویژگی های مهم کروم، مقاومت بالا در برابر زنگ زدگی و از مهم ترین ویژگی های عنصر موبیلدن استحکام بخشی به آلیاژی است که در ساختار آن حضور دارد. کروم موبیلدن آلیاژی است که در ساخت آن نهایتا 9 درصد کروم و بین 0.1 تا 0.5 درصد موبیلدن و معمولا کمتر از 0.2 درصد کربن استفاده می شود. حضور این مقدار کربن در آلیاژ کروم موبیلدن، خاصیت جوش پذیری و سختی بالایی به آن می بخشد. به طوریکه فولادهای کروم موبیلدن به دلیل مقاومت بالا در برابر مواد خورنده مثل گوگرد (در دمای بالا) در صنایع شیمیایی، پالایشگاه ها و نیروگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد.

معروف ترین آلیاژ ها کدام هستند؟
آلیاژ کروم ، نیکل ، منگنز ، سرب ، مس ، کربن از معروف ترین آلیاژها می باشند.
انواع آلیاژ فلزی کدام است؟
آلیاژ فلزی دو نوع آلیاژ فلزی اهنی و الیاژ فلزی غیر آهنی می باشد.
چدن چیست؟
چدن از الیاژ اهن ساخته شده که دارای 2 تا 4 درصد کربن است و مقادیری از سیلیکون و منگنز می باشد.
آیا برای ساخت قابلمه از چدن استفاده می شود؟
بله. برخی از ظروف ها مانند قابلمه از آلیاژ چدن استفاده می کنند، چدن طول عمر ظروف ها را افزایش می دهد.
ارسال نظر / پرسش در مورد آلیاژ چیست ؟ فولاد و انواع آلیاژ های آهنی
CAPTCHA
تماس با ابزار میهن
فروش حضوری - تهران ، میدان امام خمینی (ره ) ، خیابان فردوسی ، پلاک 68 ، فروشگاه ابزار میهن
66716625
فروشگاه ابزار آلات صنعتی، ساختمانی و چسب میهن ابزار
فروشگاه اینترنتی ابزار میهن با موضوع فروش انواع ابزار و چسب ، یک فروشگاه اینترنتی در قلب بازار تهران با تنوع حدود 3000 محصول می باشد. لذت خرید اینترنتی را با ما تجربه کنید.

 

تمامی حقوق مادی و معنوی وب سایت ، متعلق به فروشگاه ابزار ، ابزار میهن می باشد .
طراحی سایت و سئو : ایران طراح